De stijgende rente kunnen we niet doorberekenen aan de natuur.

(On)afhankelijk van de bank

Samengevat: De stijgende rente kunnen we niet doorberekenen aan de natuur. We moeten ons anders organiseren, zodat dat dit niet ten koste gaat van de bodem en de dieren.

Een korte uitleg over prijzen in de landbouw: Voor vrede moet voedsel goedkoop zijn. Misschien ken je de uitspraak van de Romein Juvenalis over "brood en spelen." Als voedsel niet betaalbaar is, ontstaat er onvrede, zoals tijdens de Franse Revolutie of de Arabische Lente in Egypte in 2011. "Wordt brood te duur dan gaan we muiten".

De prijs van de producten die je als boer produceert, moet dus laag blijven en de prijs wordt meestal door de koper bepaald. Deze prijzen, zoals voor melk, stijgen vaak niet in dezelfde mate als de inflatie of de prijzen van andere producten. De enige manier om dit te compenseren is door de productie te verhogen: meer vlees, melk of eieren per koe of kip, of meer aardappelen of bloemkolen per hectare. Tenkoste van alles.

In de gangbare landbouw wordt dit opgelost door extreme groei en technische innovaties die productieverhoging mogelijk maken. Echter hebben de duurzame, biologische bedrijven een grotere uitdaging om stijgende kosten bij te houden, omdat ze gebaseerd zijn op natuurlijke patronen die je niet kunt versnellen. "De stijgende kosten kunnen wij niet doorberekenen aan de natuur."

Dat vraagt om een totaal andere aanpak:

Wij maken onze boerderij los van grote krachten en voegen waarde toe aan onze producten. Door direct aan consumenten te verkopen, via onze boerderijwinkel en ons restaurant. Maar de grootste invloed op onze boerderij is de bank. Een rentewijziging heeft direct effect op de liquiditeit van onze boerderij. Na het aflopen van het rentecontract in 2023 werd de rente verdrievoudigd. Om die reden hebben we in 2023 onze boerderij opgedeeld in 1000 obligaties, zodat we vanuit mensen gefinancierd worden in plaats van banken. Hiermee zit er geen marge tussen de gene die het geld uitleend en de gene die het geld leent, een afspraak tussen mensen.

Van de obligaties hebben we inmiddels 587 verkocht en we werken hard om de laatste 413 ook te verkopen. Want alleen als we alles verkocht hebben heeft het effect.

We bieden een vaste rente van 2% in geld of 6% in "Eieren voor je geld." Hierbij krijg je een Boer Bart-creditcard waarmee je je saldo kunt opnemen in producten van onze boerderij.

Via deze link vind je meer informatie over de obligaties.